Kodeks Etyki zawiera postanowienia dotyczącej konfliktu interesów (poprzednie Zasady etyki mówiły o konflikcie/kolizji interesów). Unikanie konfliktu interesów jest jednym z podstawowych obowiązków radcy prawnego (art. 8).
Zgodnie z art. 21 konflikt interesów zachodzi wtedy, gdy radca prawny:
- zobowiązany jest do działania w interesie 2 lub większej liczby klientów w zakresie tych samych lub związanych ze sobą spraw, a obowiązki te stoją ze sobą w sprzeczności lub istnieje znaczne ryzyko, że mogłyby one stać ze sobą w sprzeczności
- ma obowiązek działania w interesie klienta w danej sprawie, a obowiązek ten stoi w sprzeczności lub istnieje znaczne ryzyko, iż mógłby stać w sprzeczności z interesem radcy prawnego w danej sprawie lub z nią związanej.
Radca powinien unikać sytuacji, gdy może występować konflikt interesów:
- nie może reprezentować klienta, ani w żaden sposób brać udziału w tej samej sprawie w imieniu więcej niż jednego klienta, jeśli zachodzi konflikt interesów
- niezwłocznie wyłączyć ze sprawy, jeżeli w jej toku ujawni się konflikt interesów
Zakaz ten dotyczy także dalszego pełnomocnictwa.
Należy zauważyć, że nie jest stanowi, w myśl powyższej definicji, konfliktu interesów reprezentowanie kilku klientów, o ile wykonywanie czynności na ich rzecz nie stoi ze sobą w sprzeczności – czyli np. jeżeli ich interesy są zbieżne, lub dążą oni do osiągnięcia tego samego celu.
Kodeks wskazuje też szereg sytuacji, w których może powstać konflikt interesów (chociaż tak ich wprost nie nazywa) i w których radca prawny:
- nie może prowadzić sprawy ani udzielić w jakiejkolwiek formie pomocy prawnej, jeżeli (art. 22 ust. 1):
- udzielił wcześniej stronie przeciwnej pomocy prawnej w tej sprawie, albo w sprawie z nią związanej
- brał udział w sprawie jako przedstawiciel organów władzy publicznej lub instytucji prawa publicznego
- jest osobiście lub materialnie zainteresowany w wyniku sprawy, chyba że jest w sprawie stroną, sprawa dotyczy członka jego rodziny, osoby mu bliskiej lub roszczenie jest wspólne dla niego i jego klienta
- był albo pozostaje w bliskich stosunkach z przeciwnikiem swojego mocodawcy lub osobą zainteresowaną w niekorzystnym dla niego rozstrzygnięciu sprawy
- sprawa dotyczy radcy lub adwokata świadczącego pomoc prawną w tym samym czasie na rzecz tego samego podmiotu
- złożył w sprawie zeznanie jako świadek lub wystąpił w sprawie jako biegły
- pełnomocnikiem strony przeciwnej jest jego małżonek lub inna, bliska mu osoba
- brał udział w sprawie lub w sprawie z nią związanej jako arbiter sądu polubownego, członek innych organów rozstrzygających spór lub mediator
- ma obowiązek powstrzymać się od występowania na rzecz nowego klienta, jeśli istnieje ryzyko naruszenia zobowiązania do poufności wobec poprzedniego klienta lub, jeżeli posiadana przez niego wiedza o sprawach poprzedniego klienta dałaby nowemu klientowi nieuzasadnioną przewagę, w szczególności gdy:
- działając jako doradca kilku klientów, radca nie może udzielić im pełnej i rzetelnej porady bez ujawniania interesów któregoś ze swoich klientów
- występując jako pełnomocnik kilku klientów, radca musiałaby przedstawić argumentację lub wnioski różniące się od tej, którą przedstawiłby gdyby reprezentował jednego z tych klientów
- wiedza o sprawach innego klienta mogłaby dać jakiekolwiek korzyści nowemu klientowi
- radca występuje, za pisemną zgodą klientów, występuje w roli mediatora lub arbitra w sporze między nimi (art. 22 ust. 2).
Zakaz wykonywania czynności w powyższych sytuacjach może zostać wyłączony – jeżeli klienci, poinformowani przez radcę o problemie, wyrażą zgodę na takie czynności (art. 22 ust. 3).
- ma obowiązek wyłączenia się ze sprawy i powstrzymywania od czynności zawsze wtedy, gdy przy wydaniu orzeczenia, decyzji lub rozstrzygnięciu sprawy bierze udział (nawet pośredni) małżonek radcy, inna bliska mu osoba albo osoba z jakichkolwiek przyczyn od niego zależna (art. 22 ust. 4)
Powyższe sytuacje mogą prowadzić do konfliktu interesów i z tej przyczyny Kodeks nakazuje radcy powstrzymanie się lub wyłącznie od określonych czynności i spraw.
